te dik? te dun?

De meeste mensen willen graag kilootjes verliezen, we vinden ons allemaal snel te dik. Veel vrouwen (en meer en meer mannen ook) lijden hier echt onder. Maar als het op paarden aankomt, hebben we de neiging, zoals met al onze huisdieren, een paard te verkiezen die eigenlijk net te dik is. Paarden met een goede conditie vinden veel mensen vaak te mager, terwijl ook voor paarden hetzelfde geld als voor ons: iedere kilo teveel, werkt in op de spieren, gewrichten, pezen enz. Een paard in goede conditie is een paard dat minder gewicht moet meeslepen in het werk of vrije tijd en dus statistisch bekeken minder gevoelig zal zijn aan kwetsuren en overbelasting. 

De bodymass score bij paarden word gerekend van 1 tem 6:

1.  Vreselijk mager: deze paarden zijn letterlijk vel over been. Dit hoeft niet gezegd dat dit hier over zware verwaarlozing gaat. Deze dieren staan dan ook aan de rand van de dood.
2. Mager: deze paarden hebben weinig tot geen spiermassa waar je die zou moeten zien (hals, rug, buik, lendenen, schouder...) en je ziet duidelijk de ribben (je kan ze letterlijk tellen), hebben een benige en uitstekende schoft, een zeer magere hals, scherp uitstekende heupbeenderen, sterk ingevallen billen etc. Deze paarden hebben een ondergewicht. Als het paard niet genoeg voeding binnenkrijgt, zal het de spieren opconsumeren en zal futloos zijn, een doffe vacht hebben, vaak ook etterende/tranende ogen en neusvloei en in de winter een zeer pluizige, ongemeen dikke wintervacht en traag verharen in de lente.  Deze conditie hoeft niet altijd verwaarlozing te betekenen. We zien dit ook bij paarden na een zware ziekte die veel van hun lichaam hebben gevergd of heel erg oude paarden (boven de 25 j).
3.  Gemiddeld: deze paarden zijn slank, niet mager. Atleten, paarden die dus een sportcarrière hebben en een zwaar trainingsprogramma, zijn paarden met een minimum aan vet en staan dan ook volledig strak in de spieren. Paarden die bvb endurance lopen (lange afstand sport), zullen een score 3 tonen en dat moet ook wel, deze paarden moeten immers zo weinig mogelijk extra gewicht meeslepen! Ook paarden met een ietwat slankere bouw (bvb volbloed, arabisch volbloed...) zullen bij voldoende training snel een score 3 vertonen. Maw, paarden die veel werken, mogen er slank uitzien, zolang ze mooi bespierd zijn. En hier komt de aap uit de mouw. Paarden die onderbespierd zijn, moeten eerder een score 4 tonen en zouden een aangepast dieet moeten krijgen om iets zwaarder te worden. Als je dus een paard bezit die 3 scoort, maar slechts weinig word getraind of in het werk gezet, dan mag er gerust wat bijkomen!
4. Goed: een score 4 is een mooie score voor een gemiddeld paard/pony die recreatief werkt. Het paard heeft een goede conditie, draagt geen extra kilo's mee die het lichaam belasten en heeft een mooie bespiering. De rug is vrij recht en gevuld met een normale, licht uitstekende en gevulde schoft, zowel als een mooi bespierde schouder. De hals heeft een gelijkmatige proportie, de halslijn (daar waar de manen groeien) ligt net boven de spier en staat niet dik of pofferig. Mooie gevulde billen, een licht ovale achterhand, de staart ligt mooi in het verlengde van de achterhand, de aanzet van de staart hangt niet naar beneden. De borst is mooi vol, maar niet vet of kwabbig. Je kan de ribben heel lichtjes zien en voelen. De buik is een mooie opgetrokken lijn en steekt niet overdreven uit.
5. Dik: Deze paarden hebben extra kilo's mee te dragen aan vet en niet aan spiermassa: de hals word zwaar en de halslijn ligt duidelijk als een massa boven op de halsspier (als je de halslijn bij de manen vastneemt, kan je die makkelijke heen en weer schudden). De schoft ligt dieper in het vlees, de schouder is te geproportioneerd. De rug hangt licht tot matig door (lordose) en de buik steekt duidelijk uit (ook wel eens grasbuik genoemd) aan beide kanten en staat bol. De heupbeenderen zijn niet goed zichtbaar, de billen staan rond en de staartaanzet ligt als het ware in een gootje, er is een duidelijke dieperliggende lijn tussen beide billen. Hoewel veel mensen juist dit paard het mooiste vinden, is dit te dik en het paard zal hier vroeg of laat last van krijgen! In de zomer zal het paard veel sneller zweten onder het werk, het zal ook sneller uitgeput zijn, de hartslag zal hoger liggen en veel minder snel dalen na inspanning en de belasting op de pezen en gewrichten kan voor blessures zorgen. Uiteraard heeft dit ook effect op lange termijn: de levensduur zal vaak korter zijn!
6. Obees: Deze paarden zijn echt veel te dik en zullen onder inspanning zeer slecht scoren uiteraard. Het paard ziet kwabbig uit, overal ligt letterlijk een laag vet teveel op. De hals is extreem dik, gezwollen als het ware. De halslijn hangt vaak over naar links of rechts, zeker bij beweging. De rug hangt zeer duidelijk door onder het gewicht, schouders en borst zijn uitgesproken dik en kwabbig. De buik hangt extreem door en steekt ook ver uit (als een tonnetje). De billen zijn extreem rond, met een diepe goot in het midden. Het betreft hier evengoed mishandeling als het paard nu niet dringend op een vermagerend dieet wordt gezet, deze paarden staan op de rand om hoefbevangen te worden, dit is een conditie waarbij paard/pony niet meer op de voorhoeven steunt en extreem veel pijn heeft in de hoeven. De hoeven worden niet meer voldoende doorbloed en sterven letterlijk af. Indien dit niet nadat de eerste symptomen zich voordoen, behandeld word, zal het paard niet meer te redden vallen. Als het paard toch meteen word behandeld, maar na enige tijd weer symptomen vertoont, is de kans zeer groot dat de dierenarts niets meer kan doen voor het paard, behalve euthanaseren. Obesitas komt heel veel voor bij de kleinere ponyrassen, zoals bvb de Shetland pony. Deze dieren leven van nature op schrale grond en dikken ontzettend snel aan in ons rijke gras en dienen ook op stal gevolgd worden aangezien ze snel te veel eten krijgen en te dik worden. Maar ook paarden, die te veel rijk voeder krijgen kunnen obesitas vertonen en dit zal hun gezondheid absoluut bedreigen. Een aangepast dieet en rustig opbouwend werk kunnen een te dik paard gelukkig weer gestaag in de juiste conditie brengen.